Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği ("LÜY") Değişiklikleri

25 Kasım 2025 tarihli ve 33088 sayılı Resmî Gazete ‘de yayımlanan Lisanssız Elektrik Üretim Yönetmeliği değişiklikleri, piyasadaki tüm aktörlerin dikkatle takip etmesi gereken kapsamlı bir dönüşüm getiriyor. Bağlantı görüşü süreçlerinden kurulu güç artışlarına, tüketim tesisi ilişkilendirmelerinden teknik değerlendirme raporlarına kadar geniş bir alanda yapılan düzenlemelerin hem uygulama birliğini güçlendirmeyi hem de lisanssız rejimdeki belirsizlikleri azaltmayı amaçladığı kanaatindeyiz.

Öncelik değerlendirmesine ilişkin işlemler maddesinde piyasa işletmecisi tarafından hazırlanacak verilerin bulundurulduğu veri tabanı sisteminin şebeke işletmecilerinin kullanımına 15/12/2025 tarihinde açılacağı belirtilmektedir.

Kesikli Hukuk Bürosu olarak, değişiklik yapılan tüm maddeleri ele aldığımız ayrıntılı bir çalışma hazırladık. Lisanssız üretim rejiminin hem teknik hem de hukuki boyutunu önemli ölçüde yeniden şekillendiren yeni düzenlemelerin başvuru süreçleri, hak düşürücü süreler, YEKDEM uygulamaları, kesişme/çakışma analizleri ve geçiş hükümleri üzerindeki etkilerini yazımızda bulabilirsiniz.

m.4/1-t: Teknik değerlendirme raporu, Yönetmelik değişiklik öncesinde rüzgâr ve güneş enerjisi söz konusu iken; yapılan değişiklik ile jeotermal, biyokütle, rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı başvurulara ilişkin EİGM tarafından yapılan değerlendirme sonucu hazırlanan raporu ifade edilmektedir.

m.4/1-ü: YEKDEM tanımına ilave yapılmış olup, değişiklik sonrası yenilenebilir üretim lisansı sahibi tüzel kişilerin bizzat veya toplayıcı aracılığıyla ve bu Yönetmelik kapsamında yenilenebilir üretim yapan kişilerin bölgelerinde bulunan Görevli Tedarik Şirketi (“GTŞ”) veya toplayıcı aracılığıyla faydalanacağı destekleme mekanizması ifade edilmektedir.

m.7/15-Bağlantı esasları

 Aşağıdaki maddelerin (m.16/1-b ve m.30/8) hükümleri saklı kalmak kaydıyla Ön lisans sahasına veya üretim lisansı başvurusuna konu üretim tesisi sahası için, lisanssız üretim başvurusu yapılamaz, yapılması halinde ilgili başvurular iade edilir. Bu değişiklik ile lisanslı sahalarla çakışan lisanssız başvuruların kabul edilmeyeceğini görüyoruz.

m.16/1-b'ye dayanarak ön lisans sahasına veya üretim lisansı başvuruya konu üretim tesis sahası için EİGM değerlendirme yapar. Santral sahasında kesişme/çakışma veya rüzgâr türbin etkileşimi varsa, şebeke işletmecisi başvuru sahibine aynı trafo merkezi veya aynı iletim bölgesinden bağlanmak şartıyla, değişiklik başvurusu hakkı verilir.

m.30/8'e dayanarak Lisanslı üretim tesisleri ile aynı tesis sahasında yer alacak, aynı ölçüm noktasından bağlanacak şekilde lisanssız elektrik üretim tesisi kurulması halinde, bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarının veriş yönünün sıfır olması zorunludur. Şebekeye herhangi bir enerji akışı YEKDEM'e bedelsiz katkı sayılacaktır.

m.10 Başvuruların alınması

 Veraset ve iflas hariç m.5/1-h (tüketim ile aynı ya da farklı ölçüm noktasında kurulan yenilenebilir enerji kaynağına dayalı üretim tesisi) kapsamındaki tesislerin devre konu olması halinde, üretim tesisiyle ilişkilendirilen tüketim tesisleri için bu Yönetmelik kapsamında yeni başvuru yapılamayacak; üretim tesisi ve tüketim tesisi aynı kişiye devrediliyorsa ve kamu kuruluşları arasındaki devirlere bu fıkra uygulanmayacaktır.

m.5/1-h kapsamında yer alan kişilere, bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu düzenlenmiş olması halinde Yasaklar ve Yaptırımları düzenleyen m.34/4 (başvuruya esas şartların ortadan kalkması, baştan mevcut olmaması vb. tespiti halinde anlaşma iptal edilir) kapsamında işlem tesis edilecektir.

m.14 Başvuruların teknik yönden değerlendirilmesi

 Rüzgâr ve güneş hariç, TEİAŞ ilan ettiği kapasitelere bağlı olmaksızın, bu madde kapsamında teknik değerlendirme uygun ise, olumlu bağlantı görüşü oluşur.

Aynı anda yapılan rüzgâr ve güneş başvuruları haricinde, diğer başvurular için birden fazla başvuru olması halinde m.6 (İlgili şebeke işletmecisi tarafından şebekeye bağlantısı yapılacak olan rüzgâr veya güneş enerjisine dayalı üretim tesisinin bağlantısına ilişkin öncelik değerlendirmesinde sıralamayı düzenleyen maddedir) hükümleri uygulanacaktır.

Ancak TEİAŞ rüzgâr ve güneş için kapasite ilan ettiyse ve diğer enerji kaynaklarına dayalı başvurular varsa, öncelikli güneş ve rüzgâr kapasitesi kapsamında işlem tesis edilecektir.

m.14/9 eklenmiş olup, buna göre m.6 kapsamındaki öncelik değerlendirmesinde daha önce bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu oluşturulmuş tüketim tesislerinin yeni bir başvuruya konu olması halinde söz konusu tüketim tesisi için daha önce tahsis edilen oranda tüketim miktarı, yeni yapılan başvuruda dikkate alınmayacak ve m.6/b bendine göre esas tüketim miktarı belirtildiği şekilde hesaplanacaktır.

m.15 Bağlantı görüşü oluşturulması ve bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu düzenlenmesi

m.15/1-d'de jeotermal, biyokütle, rüzgâr veya güneşe dayalı başvurular dışında bağlantı başvurusu uygun bulunanlarla ilgili bir düzenleme yapılmış olup Yönetmelik değişiklik sonrası jeotermal ve biyokütlenin kapsam dahiline alındığını görmekteyiz. Hidrolik kaynaklara dayalı başvurularda değişikliğe gidilmemiş olup, ilgili kişilere çağrı mektubunun tebliğini izleyen 5 iş günü içinde ilgili şebeke işletmecisi tarafından il özel idaresine bildirimde bulunulacaktır.

m.16 Teknik değerlendirme sonucunda bağlantı görüşü oluşturulması ve bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu düzenlenmesi

m.16/1'de yapılan Yönetmelik değişikliği ile a,b ve c bentleri eklenmiştir.

m.16/1-a: Jeotermal, biyokütle, rüzgâr veya güneşe dayalı başvurularla ilgili teknik değerlendirme formu bilgileri başvuru uygunluğundan sonra 10 gün içerisinde Yenilenebilir Enerji Projeleri Değerlendirme ve İzleme Sistemi (“YEPDİS”)'e girilerek Enerji İşleri Genel Müdürlüğü (“EİGM”)'ye gönderilecektir. Rapor, 30 gün içinde teknik değerlendirme gerçekleştirildikten sonra oluşturulacak, ilgili şebeke yöneticisine gönderilecek, uygunsuzluk varsa 3 iş günü içinde düzeltilmesi beklendiği bildirimi yapılacaktır. 10 iş günü içinde uygunsuzluklar giderilmiş olup başvuru sahibi tarafından sunulması beklenmektedir.

m.16/1-b: EİGM değerlendirme sonrası santral sahasında kesişme/çakışma veya rüzgâr türbin etkileşimi tespit edilirse m.30/8 (Lisanslı üretim tesisleri ile aynı tesis sahasında yer alacak, aynı ölçüm noktasından bağlanacak şekilde lisanssız elektrik üretim tesisi kurulması halinde, bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarının veriş yönünün sıfır olması zorunludur. Şebekeye herhangi bir enerji akışı YEKDEM'e bedelsiz katkı sayılacaktır.) hükmü saklı kalmak şartıyla, aynı trafo veya aynı iletim bölgesinden olmak üzere bağlanmak şartıyla yeni başvuru hakkı verilecektir.

m.16/-c: (b) bendinden 90 gün sonra saha değişikliği veya revizyon talebi iletilmezse, başvuru sahibine başvuru iade edilecektir.

m.16/2: Teknik raporu olumlu olan jeotermal, biyokütle veya güneş enerjisi kaynaklı çağrı mektupları ilgilisine tebliğ edilecektir.

m.16/3: Rüzgâr enerjisine dayalı başvurularla ilgili maddede değişiklik yapılmamıştır.

m.17 Bağlantı anlaşması başvurusu

m.17/6: ‘Aynı tüketim tesisiyle ilişkilendirilmek üzere bütünleşik parsel veya parseller üzerinde yapılan başvurular, kurulu güç artışı kapsamında değerlendirilir' ibaresi eklenmiştir.

m.17/6-b: Kurulu güç artışı talebinde bulunan üretim tesislerine olumlu görüş verilmesi halinde 1. fıkradaki sürelere doksan gün ilave edilecektir. Yönetmelik değişiklik sonrasında “Süresi içinde başvuruda bulunulmaması halinde bağlantı anlaşması imzalama hakkı kaybedilir” ibaresinin çıkarıldığını görmekteyiz.

m.17/6-c: Bağlantı anlaşması imzalayan ve kabul işlemleri tamamlanmamış üretim tesislerinde kurulu güç artışı talebine olumlu görüş verilmesi halinde tebliğ tarihinden itibaren kabul işlemlerini tamamlamaları için 1 yıl süre verilir. Güç artışına ilişkin kabul işlemlerinin tamamlanması için verilen sürenin güç artışı öncesi bağlantı anlaşması kabulü için kalan süreden az olması halinde, güç artışı kabulü tamamlanması için üretim tesisinin kabulünün tamamlanmasına ilişkin kalan süre esas alınacaktır.

m.17/6-ç) bendi eklenmiş olup, kabul işlemleri tamamlanmış üretim tesislerinde kurulu güç artış talebinde bulunulması ve komisyon tarafından olumlu görüş alınması durumunda revize bağlantı anlaşmasına çağrı mektubuna ilişkin ikinci fıkra kapsamındaki yükümlülüklerin tamamlanması için bir yıl süre verilecektir. Revize bağlantı anlaşmasının imzalanması durumunda güç artışına ilişkin kabul işlemlerinin tamamlanması için bir yıl süre verilecektir.

m.17/6-d bendi eklenmiş olup, buna göre, güç artışı başvurularına ilişkin; bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu için verilen süre içinde gerekli belgelerin sunulmaması durumunda güç artışı için bağlantı anlaşması imzalama hakkı kaybedilir ancak çağrı mektubu veya bağlantı anlaşmasının geçerliliği devam edecektir.

m.17/6-e bendi eklenmiş olup, buna göre, güç artışı kabulünün yapılması için verilen süre içinde tesisin kabul işlemlerinin tamamlanmaması durumunda, güç artışına ilişkin çağrı mektubu, bağlantı anlaşması ve tahsis edilen kapasite geçersiz hale gelecek; güç artışı öncesindeki çağrı mektubu ile bağlantı anlaşması geçerliliği devam edecektir.

m.19 Üretim tesislerinin işletmeye girmesi ve sistem kullanımı

m.19/1-ç bendi eklenmiş olup, buna göre üretim tesislerinin şebekeye bağlanmak üzere yatırıma başlamak için gerekli izin ve onayların alınması ile kabul işlemlerinin, bağlantı anlaşması imza tarihinden itibaren, m.5/1-h kapsamındaki üretim tesisleri için 3 yıl içinde tamamlanması gerekmektedir.

m.26 Aylık mahsuplaşma uygulanması

Yönetmelik değişikliği sonrası m.26/8 kaldırılmıştır. Buna göre, üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisinin serbest tüketici olarak ikili anlaşmayla enerji tedarik etmesi halinde, tedarikçinin değiştirilmesi durumunda bildirim zorunlu olup aksi takdirde aylık mahsuplaşma yapılmayacağına dair fıkra mülga olmuştur.

m.28 Tüketim tesisleri

m.28/5 değişiklik yapılmış, a ve b bentleri eklenmiştir. Buna göre:

Üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesislerine ilişkin aboneliğin değiştirilmek istenmesi halinde;

m.28/5-a: Bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücü, üretim tesisinin kurulu gücünden az olmayacaktır.

m.28/5-b: m.14/6-b'ye göre öncelik değerlendirmesi çerçevesinde çağrı mektubu sahibi olan ve bağlantı anlaşması imzalayan kişiler, aboneliği değiştirmek istemeleri halinde; üretim tesisi ile ilişkilendirilecek tüketim tesislerinin yıllık toplam elektrik enerjisi tüketimi, başvuruya esas tüketim miktarından az olmayacaktır.

m.28/6 abonelik değişikliğine dair fıkranın Yönetmelik değişikliği sonrası kaldırıldığını görmekteyiz.

m.28/8'de yapılan değişiklik sonrası, m.28/5-b hükmü saklı kalmak kaydıyla (abonelik değişikliğine dair) kabulü tamamlanarak işletmeye alınan üretim tesisleriyle ilgili olarak, üretim tesisleriyle ilişkilendirilen tüketim tesislerinin bağlantı anlaşmasındaki sözleşme gücünün, üretim tesisinin kurulu gücünden daha düşük hale gelmesi durumunda, ilgili döneme ilişkin üretilen enerji YEKDEM'e bedelsiz katkı olarak dikkate alınacaktır.

m.30 Tüketim ihtiyacına yönelik uygulamalar

m.30/4 Yönetmelik'te yapılan değişiklik sonrası; üretim tesisi ile ilişkilendirilen tüketim tesisinin serbest tüketici olarak ikili anlaşma ile enerji tedarik etmesi halinde, tedarikçinin değiştirilmesi durumunda lisanssız üretim sahibi kişiye bildirim yapma zorunluluğu getiren fıkra mülga olmuştur.

m.37 Diğer hükümler

m.37/7'de değişiklik yapılmış olup, m.5/1-c kapsamındaki (ön lisans ve lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğünden muaf olarak kurulabilecek üretim tesisleri) rüzgâr ve güneş üretim tesisleri hariç, lisanssız üretim tesis sahibi tüzel kişinin, tüm aktif ve pasifleri ile kendi tüzel kişiliği veya diğer bir tüzel kişi bünyesinde birleşmek istemesi halinde, üretim tesisinin tamamının kabulünün yapılmış olması kaydıyla birleşme yürürlükte olan mevzuat kapsamında gerçekleştirilecektir. İşleme ilişkin belgeler ilgili şebeke işletmecisi tarafından 5 iş günü içerisinde GTŞ'ye yazılı olarak bildirilecektir.

m.37/8'de değişiklik yapılmış olup, m.5/1-c kapsamında olan rüzgâr ve güneşe dayalı üretim tesisi için bu Yönetmelik kapsamında, tamamının kabulü yapılmış olmak kaydıyla, tam veya kısmi bölünmek istemesi durumunda bölünme yürürlükte olan mevzuat kapsamında gerçekleştirilecektir.

Geçici Madde 11: Öncelik Değerlendirmesine İlişkin İşlemler

m.1/a Yönetmelik değişikliği sonrası eklenmiş olup, buna göre, m.10/5 kapsamında devre konu olan üretim tesisleriyle ilişkili tüketim tesislerine ilişkin veriler şebeke işletmecisi tarafından ay bazında güncel tutulacak ve piyasa işletmecisine bildirilecektir. Bilgiler veri tabanında tutulacak olup bu kapsamda piyasa işletmecisi tarafından hazırlanacak sistem 15/12/2025 tarihinde kullanıma açılacaktır.

m.1/b Yönetmelik değişikliği sonrası eklenmiş olup, buna göre m.14 kapsamında yer alan öncelik değerlendirmesi hesabında kullanılacak veriler piyasa işletmecisine bildirilecektir. Bilgiler veri tabanında tutulacak olup bu kapsamda piyasa işletmecisi tarafından hazırlanacak sistem 15/12/2025 tarihinde kullanıma açılacaktır.

Geçici madde 12: Bütünleşik parsellerdeki başvuruların değerlendirilmesi

m.12/1 Yönetmelik değişikliği sonrası eklenmiş olup, 12/5/2019 tarihinden itibaren bu Yönetmelik uyarınca çağrı mektubu ve bağlantı anlaşması kapsamında kurulması planlanan ve henüz kabulü gerçekleşmemiş tesisler için; aynı tüketim tesisleriyle ilişkilendirilmek üzere, bütünleşik parsel ya da parseller üzerinde yapılmış başvurular, ilgili kişilerin talep etmesi durumunda kurulu güç artışı kapsamında değerlendirilecektir. Revizyon yapılması durumunda m.17/6 (Bağlantı anlaşması başvurusu maddesi) kapsamındaki süreler uygulanacaktır.

Sonuç yerine:

Bu düzenlemeler, bağlantı süreçlerinden tüketim tesisi ilişkilerine, kurulu güç artış taleplerinden önceliklendirme mekanizmalarına kadar birçok kritik alanı etkilemektedir. Yönetmeliğin uygulamadaki etkileri, ikincil düzenlemeler ve teknik prosedürlerle daha da netleşecektir.

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.