Uzmanlaşma Anlaşmalarına İlişkin Yeni Grup Muafiyeti Tebliği Yayımlandı

Rekabet Kurumu tarafından 26 Haziran 2025 tarihli ve 32938 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Uzmanlaşma Anlaşmalarına İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (Tebliğ No: 2025/2) ("Yeni Tebliğ") ile, 2013/3 sayılı eski tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni Tebliğ, teşebbüsler arasında yapılan üretim veya dağıtıma yönelik uzmanlaşma anlaşmalarının, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ("4054 sayılı Kanun")'un 4. maddesinden doğan yasaklamadan grup muafiyeti kapsamında istisna tutulabilmesi için gerekli koşulları yeniden belirlemektedir.

2025/2 sayılı Yeni Tebliğ ile getirilen başlıca değişiklikler aşağıda özetlenmektedir:

1. Tanımlarda Yapılan Güncellemeler

Bazı temel kavramlarda değişiklikler yapılmış ve terminolojik uyum sağlanmıştır.

"Potansiyel rakip" tanımında, "fiyatlarda küçük ve kalıcı bir artış olması halinde, gerekli dönüştürme maliyetlerine katlanarak" pazara girme olasılığı, "salt soyut bir ihtimale dayalı olmayan ciddi emarelere göre gerekli maliyetlere katlanarak" şeklinde değiştirilmiştir.

"Dağıtım" tanımının ise, ürünlerin ticarileştirilmesini de kapsayacak şekilde genişletildiği görülmektedir.

2. Yeni Pazar Payı Eşikleri

Eski tebliğde grup muafiyetinden faydalanmak için getirilen toplam %25 pazar payı eşiği, Yeni Tebliğ ile %20'ye düşürülmüştür.

Yeni Tebliğ uyarınca, uzmanlaşma anlaşmalarının grup muafiyetinden yararlanabilmesi için tarafların toplam pazar payı, uzmanlaşma ürünlerinin ait olduğu ilgili pazarlardan herhangi birinde %20'yi aşmamalıdır. Ayrıca, uzmanlaşma ürünlerinin tarafların biri ya da birden fazlası tarafından, aynı zamanda bu taraflarca satışı yapılan alt pazardaki ürünlerin üretiminde zorunlu olarak kısmen ya da tamamen girdi olarak kullanılan ara mallar olması durumunda, tarafların toplam pazar payının, hem uzmanlaşma ürünlerinin ait olduğu ilgili pazar(lar)da hem de bu ürünlerin alt pazarında %20'lik eşiği ayrı ayrı sağlaması gerekmektedir.

İlaveten, eski düzenlemede yalnızca bir önceki takvim yılına ait veriler esas alınırken, Yeni Tebliğ ile bu verilerin tarafların pazardaki konumunu yansıtmadığı durumlarda, son üç takvim yılının ortalamasının dikkate alınabileceği hükme bağlanmıştır. Bu değişiklik, istisnai piyasa koşulları veya geçici dalgalanmaların etkisini azaltarak daha dengeli ve temsil gücü yüksek değerlendirmelerin yapılmasına imkân tanıyabilecektir.

3. Muafiyetin Geçerliliği ve Süresi

Eski tebliğde, grup muafiyetinden yararlanan bir anlaşmanın taraflarının pazar paylarının %30'u geçmesi halinde muafiyetin bir yıl daha devam edebileceği, %25 ile %30 arasında altında kalması hâlinde ise iki yıl süreyle geçerliliğini sürdürebileceğine dair bir yapı öngörülmekteydi.

Yeni Tebliğ ile bu yapı sadeleştirilmiş ve pazar payı başlangıçta %20'yi aşmıyorsa, ancak sonradan aşılırsa, muafiyetin eşik ilk aşıldıktan sonra iki yıl boyunca geçerliliğini koruyacacağı düzenlenmiştir. Örneğin, bir teşebbüsün pazar payı %18'den %23'e çıkarsa, grup muafiyeti kapsamındaki anlaşmasına tanınan muafiyet iki yıl boyunca devam edecektir.

4. Geçiş Süreci Düzenlemesi

Yeni Tebliğ, yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla 2013/3 sayılı Tebliğ uyarınca muafiyetten yararlanmakta olan ancak Yeni Tebliğ'deki koşulları karşılamayan anlaşmalara yönelik açık bir geçiş süreci öngörmektedir. Bu kapsamda, söz konusu anlaşmaların, Yeni Tebliğ'in yürürlüğe girdiği yılı takip eden iki yıl içerisinde Yeni Tebliğ hükümlerine uygun hale getirilmesi gerekmektedir. Belirtilen süre boyunca, bu anlaşmalar hakkında 4054 sayılı Kanun'un 4. maddesinde öngörülen yasaklama uygulanmayacaktır.

Yeni Tebliğ, uzmanlaşma anlaşmalarının grup muafiyeti rejimini daha dar bir pazar payı eşiği ile sınırlandırmakta ve önceki düzenlemelere kıyasla daha temkinli bir yaklaşım benimsemektedir. Bu nedenle, hâlihazırda yürürlükte bulunan uzmanlaşma anlaşmalarının Yeni Tebliğ'e uygunluk açısından gözden geçirilmesi, gerektiğinde geçiş süresi içerisinde revize edilmesi ve yeni yapılacak anlaşmalarda %20 pazar payı eşiği ve diğer koşulların dikkate alınması önem taşımaktadır.

Yeni Tebliğ'e ilişkin herhangi bir sorunuz olması halinde bizlerle her zaman iletişime geçebilirsiniz.

Resmi Gazete'de yayımlanan Yeni Tebliğ'e buradan ulaşabilirsiniz.

Originally published 27 Haziran 2025

The content of this article is intended to provide a general guide to the subject matter. Specialist advice should be sought about your specific circumstances.